Blisko 40 projektów wdrożeniowych realizowanych równocześnie ze zmianami biznesowymi - prowadzony od 2016 r. Program Cyfryzacji, obejmujący dystrybucję energii elektrycznej, utrzymanie sieci trakcyjnej oraz systemy wewnętrzne i obszar IT, stanowi istotny element zmiany biznesowej zachodzącej w PKP Energetyka S.A. Zgodnie ze strategicznym celem postawionym przez nowego właściciela spółka ma do 2022 r. stać się jednym z najnowocześniejszych operatorów infrastrukturalnych na świecie.
Wciąż trwająca cyfrowa transformacja PKP Energetyka przyniosła już mierzalne efekty. Wzrosła rentowność spółki (EBITDA) i spadło zatrudnienie. Zaangażowanie pracowników wzrosło o 20% a produktywność - o 30%. Osiągnięto pełną paszportyzację sieci dystrybucyjnej, pełną digitalizację obiegu faktur i zamówień oraz wprowadzono mechanizmy umożliwiające samoobsługę pracowniczą i menadżerską. Z ponad 300 do 30 w skali roku zmniejszyła się liczba awarii trakcji a to przy dwukrotnym skróceniu czasu reakcji na awarie i dwukrotnym zmniejszeniu SAIDI (System Average Interruption Duration Index), jednego z kluczowych wskaźników w elektroenergetyce.
„Najlepiej ideę naszej transformacji cyfrowej oddaje filozofia ‘Better Company’, dzięki której PKP Energetyka staje się jednym z najbardziej efektywnych operatorów sieci dystrybucyjnej, spełniającym światowe standardy, dbającym o rozwijany i zarządzany majątek. Ta filozofia opiera się na nowoczesnej i udoskonalanej infrastrukturze dystrybucji energii elektrycznej, co ma bezpośredni wpływ na jakość podróży klientów kolei i przewozu towarów, mniejsze przerwy w zasilaniu, szybszy czas usuwania awarii i brak opóźnień pociągów” – wyjaśnia Ryszard Bryła Dyrektor Departamentu Architektury IT, Projektów i Informatyki w PKP Energetyka.
Transformacja cyfrowa PKP Energetyka to kilkadziesiąt projektów. Wiele z nich ma charakter innowacyjny. Praktycznie każdy z 5 tys. pracowników jest zaangażowany przynajmniej w jeden z nich. Największa liczba ludzi uczestniczyła w budowie Zintegrowanego Systemu Zapewnienia Ciągłości Pracy Sieci Trakcyjnej. W efekcie jego planowanie, zarządzanie i raportowanie pracami operacyjnymi w terenie odbywa się w sposób cyfrowy a każda brygada wyposażona jest w końcówkę systemu.
„Nadrzędnym celem Programu Cyfryzacji jest osiągnięcie, poprzez 100% digitalizację wszystkich procesów biznesowych, założonych efektów określonych przez najistotniejsze dla biznesu wskaźniki m.in. SAIDI dystrybucyjne i trakcyjne, liczbę zatrudnionych na km sieci dystrybucyjnej i trakcyjnej, średni czas przyłączenia, efektywność pracy brygad terenowych, czas reakcji na awarię, efektywność wykorzystania zamknięć torowych oraz szereg innych wskaźników ekonomiczno-finansowych” – mówi Ryszard Bryła.
Wyzwania w skali operatorskiej
PKP Energetyka w 2015 r. została kupiona przez międzynarodowy fundusz CVC Capital Partners, który zapowiedział konsekwentną realizację długoterminowej strategii rozwoju spółki, tak aby mogła ona stać się jednym z filarów modernizacji kolei w Polsce. Inwestor zapewnił, że zmodernizuje firmę, dążąc do osiągnięcia najwyższych światowych standardów organizacyjnych, technologicznych i zarządczych w branży.
Realizacja celu wymagała zmierzenia się z przestarzałymi rozwiązaniami informatycznymi, które bezpośrednio zagrażały bezpieczeństwu operacyjnemu i były podatne na cyberataki. W szczególności w spółce brakowało wiedzy i informacji o majątku sieciowym, a także narzędzi do skutecznego zarządzania nim. Nie było także unormowanej definicji poziomu świadczonych usług. Wyzwania były tym większe, że w firmie nie istniały długofalowe plany inwestycyjne. W skrócie pomiędzy PKP Energetyka a pozostałymi operatorami systemów dystrybucyjnych w Polsce istniała technologiczna, organizacyjna i operacyjna przepaść.
Totalna cyfryzacja i automatyzacja
Bazujący na wykorzystaniu elementów sztucznej inteligencji i robotyzacji w procesach biznesowych Program Cyfryzacji stanowi jeden z głównych elementów strategicznej wizji rozwoju PKP Energetyka. IT odgrywa w nim rolę motoru digitalizacji, który ułatwia wdrażanie systemów potrzebnych jednostkom biznesowym.
„Strategia przewiduje zbudowanie w latach 2016-2020 nowoczesnych podstaw technologicznych i aplikacyjnych zgodnie z przyjętą Wizją Architektury IT a w latach 2019-2022 pełne wykorzystanie możliwości AI, VR, AR, RPA oraz SmartGrid w celu osiągniecia poziomu KPI biznesowych porównywalnych z najlepszymi firmami na świecie. Od samego początku przyjęto za priorytet pełną cyfryzację i automatyzację wszystkich procesów biznesowych przewidując postępującą konwergencję obszarów IT i OT” – tłumaczy Ryszard Bryła.
Zgodnie ze strategiczną rolą IT przygotowało Wizję Architektoniczną IT wraz z mapą drogową realizacji, która obejmowała Program Transformacji IT polegający na zbudowaniu elastycznej infrastruktury opartej na SDDC, SDN i chmurze hybrydowej. Następnie uruchomiono programy i projekty transformacyjne oraz program poprawy bezpieczeństwa teleinformatycznego. Do realizacji tych zadań wybrano najnowocześniejsze a zarazem sprawdzone w praktyce, najlepsze w swojej klasie rozwiązania technologiczne.
Wnioski i zdobyte doświadczenia: na co warto zwrócić uwagę?