REstart Program
DE Model

Wielki crash-test systemu globalnego

21-04-13 16:22

Motto: Przerwany sen kałuży o potędze

Spadł deszcz i na polanie zrobiła się kałuża. Kiedy się obudziła, była pod wrażeniem, że tak perfekcyjnie pasuje do dziury,
w której się znalazła.

Na tej podstawie wysnuła wniosek, że dziura i cały ten bajeczny świat
wokół – słońce, niebo, drzewa, ptaszki, zwierzątka i kwiatki - został stworzony specjalnie dla niej. Więc moment, kiedy zaczęła wysychać mocno ją zaskoczył.*

*Inspiracja: Douglas Adams, pisarz i scenarzysta amerykański

 

Już na początku obecnej pandemii, wiosną 2020 r., w trakcie naszych rozmów i eventów w CIONET Polska, zaczęliśmy rozumieć, że zdecydowanie nie jest to tylko wydarzenie medyczne. Mieliśmy narastające przeczucie, że dramatycznie wpłynie ono na przebudowę wielu, niekiedy fundamentalnych, założeń o funkcjonowaniu ładu globalnego, procesów społecznych, biznesowych i systemu wartości indywidualnych. Kiedy pandemia przeminie – bo przecież niebawem tak się stanie – to świat nie będzie już taki, jak był. Naturalnym więc było pytanie – jaki? Przez chwilę rządy i ludzie mieli nadzieję, że zakłócenie jest wprawdzie potężne, ale po nim wszystko wróci do wczorajszej normalności.

Nassim Taleb już jakiś czas temu pisał, że historia jest zdominowana nie przez to, co przewidywalne, ale przez to, co wysoce nieprawdopodobne; destrukcyjne, nieprzewidywalne zdarzenia - czarne łabędzie. A efekty wojen, kryzysów giełdowych i radykalnych innowacji technologicznych są zwielokrotniane właśnie dlatego, że zakłócają nasze oczekiwania wobec świata, który jakoby jest uporządkowanym miejscem. No więc, jeśli jest uporządkowane, to wszystko zapewne wróci do „porządku”.

Dość szybko jednak narracja się zmieniła i zaczęto mówić o „nowej normalności”. Ale co by to niby miało znaczyć? Uznaliśmy, że odpowiedź jest ważna i pilna, bo świat, w tym biznes, a w nim nasze środowisko IT, muszą się do tych nowych warunków odpowiednio wcześnie przygotować. Stąd pomysł tego Programu.

Kryzys, jako lekcja

Jesteśmy świadkami pierwszego prawdziwie globalnego kryzysu w historii cywilizacji. Globalny kryzys, to taki, który jest takim samym wyzwaniem, w tym samym czasie, dla każdego kraju, instytucji, firmy i człowieka na świecie i wszyscy oni wiedzą, że wspólnie mają ten sam problem, który musi zostać rozwiązany TERAZ! Jeśli tak go zdefiniujemy, to nawet największe dotychczas historyczne wydarzenia (wojny światowe, epidemie, załamania rynkowe, itp.), mimo ich konsekwencji o ponadnarodowej skali, muszą być zakwalifikowane, jako mniej, lub więcej lokalne.

Obecny kryzys powszechnie uważa się za spowodowany przez globalną epidemię koronawirusa. Jestem głęboko przekonany, że w rzeczywistości było dokładnie odwrotnie. Pandemia uruchomiła jedynie totalny crash test, który obnażył nowe cechy globalnego ładu, takie jak:

• Zmiana jego charakteru na system złożony, a nawet chaotyczny (w rozumieniu teorii chaosu) z właściwym mu “efektem motyla”);
• Wielokierunkowa, a nie jednokierunkowa, przyczynowość;
• Wątła stabilność: nieustanne balansowanie na krawędzi stagnacji i anarchii;
• Absurdalnie długie i skomplikowane łańcuchy logistyczne tworzenia wartości;
• Łatwość upowszechniania zarówno informacji, jak i dezinformacji;
• Dramatyczny paradoks: z jednej strony – palącej potrzeby zintegrowanych, globalnych strategii rozwiązywania globalnych problemów, a z drugiej – równie dramatyczny brak mechanizmów (i gotowości) ich tworzenia.

Gdyby nie te i wiele innych cech dzisiejszego świata globalna pandemia by się nie wydarzyła i nie spowodowała takiej wszechogarniającej i wielopoziomowej kaskady skutków.

Powinniśmy być zatem wdzięczni wirusowi za ten kryzys.

On się nam po prostu należał. Nasza cywilizacja otrzymuje w ten sposób od niego wiele nadzwyczajnych lekcji i lepiej, żebyśmy ich uważnie słuchali. Jeśli bowiem ten kryzys czegoś nas nie nauczy, to następny – o tej skali - nas znokautuje. Historia nie zna wprawdzie przypadku, by po którymkolwiek kryzysie ludzkość chciała uczyć się na błędach, ale może tym razem się uda.

* * *

Artykuł napisany przez profesora Piotra Płoszajskiego. Tekst jest częścią raportu REstart powstałego we współpracy z Digital Excellence i CIONET Polska.

Tutaj daj znać, jeśli chcesz otrzymywać od nas informacje o nowych inicjatywach